Durnukly ösüşi üpjün etmegiň bähbidine bilelikdäki tagallalar

2025-nji ýylyň 4-nji awgustynda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň çäklerinde Raýat jemgyýetiniň forumy öz işine başlady.

Giň möçberli çärä BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, az derejede ösen, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar hem-de kiçi ada döwletler boýunça Ýokary wekili, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport, ýaşlar we jemgyýetçilik meseleleri boýunça orunbasary, Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň başlygy, halkara guramalaryň, raýat jemgyýetiniň, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ýokary wezipeli wekilleri gatnaşdylar.

Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň maslahatynyň taryhynda ilkinji gezek geçirilýän Raýat jemgyýetiniň forumynyň açylyş dabarasynda Türkmenistanyň Hökümetiniň hem-de BMG-niň ýokary wezipeli wekilleri çykyş etdiler.

BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, az derejede ösen, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar hem-de kiçi ada döwletler boýunça ýokary wekili, BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň Baş sekretary Rabab Fatima DÇBÖBD-niň raýat jemgyýetiniň taryhda ilkinji gezek geçirilýän forumynda çykyş etmegiň özi üçin uly hormatdygyny belläp, bildirilen myhmansöýerlik üçin Türkmenistanyň Hökümetine we halkyna tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, Hereketleriň Awaza maksatnamasy deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň geografik taýdan ýerleşişi bilen baglanyşykly meselelerini çözmek üçin özgertmeleriň özboluşly “ýol kartasy” bolup durýar.

Öz çykyşynda Rabab Fatima raýat jemgyýetini Hereketleriň Awaza maksatnamasyny amala aşyrmak we deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler üçin has durnukly hem-de abadan geljegi gurmak işine işjeň gatnaşmaga çagyrdy.

Türkmen tarapynyň çykyşynda bellenilişi ýaly, bu forum döwletleriň, halkara guramalaryň, hususy pudagyň we iň esasy-da, raýat jemgyýetiniň arasynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda möhüm meýdança bolup çykyş edýär.

BMG-niň Ykdysady we durmuş geňeşiniň (EKOSOS) Başlygy Lok Bahadur Tapa öz çykyşynda hökümetleriň, hususy ulgamyň, BMG-niň düzümleriniň we raýat jemgyýetiniň Hereketleriň Awaza maksatnamasyny durmuşa geçirmegi üçin tagallalaryny birleşdirmelidiklerini we ýolbaşçylyk edýän guramasynyň bu hyzmatdaşlygy goldamaga taýýardygyny nygtady.

Lok Bahadur Tapa bu forumda öňe sürüljek pikirleriň diňe bir maslahatyň netijelerine täsir etmek bilen çäklenmän, eýsem, EKOSOS-nyň işine hem täsirini ýetirjekdigini belledi we foruma gatnaşyjylary maksada okgunly öňe gitmäge çagyrdy.

Forumyň dowamynda bellenilişi ýaly, raýat jemgyýeti deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň durnukly ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen Hereketleriň Awaza maksatnamasyny ilerletmekde esasy orunlaryň birini eýeleýär.

Çykyş edenler DÇBÖBD-niň durnukly ösüşi üçin zerur bolan inklýuziw başlangyçlaryň durmuşa geçirilmeginde raýat jemgyýetiniň eýeleýän möhüm ornuny bellediler.

Şunuň bilen bir hatarda, raýat jemgyýetiniň döwlet düzümleriniň, hususy pudagyň hem-de halkara jemgyýetçiligiň arasyndaky hyzmatdaşlygy ýola goýmakda eýeleýän ähmiýetli orny bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, foruma gatnaşyjylar Hereketleriň Awaza maksatnamasynyň çäklerinde raýat jemgyýetiniň ornuny ykrar etmegiň hem-de goldamagyň Maksatnamada göz öňünde tutulan wezipeleriň netijeli durmuşa geçirilmegine ýardam bermek bilen bir hatarda, oňa gatnaşyjylaryň arasynda ynanyşmagy pugtalandyrýandygyny hem-de bilelikdäki ösüş üçin berk binýady döredýändigini bellediler.

Şeýle hem maslahata gatnaşyjylar Raýat jemgyýeti guramalarynyň Jarnamasyndaky esasy wezipeleri hem-de teklipleri ara alyp maslahatlaşdylar.

Günüň ikinji ýarymynda forum öz işini durmuş ugurly düzümleýin özgertmelere we ekologiýa durnuklylygyna bagyşlanan mejlis bilen dowam etdi. Mejlisde raýat jemgyýetiniň işjeň gatnaşmagynda ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak hem-de daşky gurşawy goramak arkaly inklýuziw we durnukly ösüşi gazanmagyň ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Foruma gatnaşyjylar adamlaryň bähbitlerini we ekologiýa abadançylygyny göz öňünde tutýan ykdysady syýasatyň netijeli ugurlary barada pikir alyşdylar.

Bellenilişi ýaly, raýat jemgyýetiniň goldanylmagy hem-de ösdürilmegi deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleri uzak möhletleýin we durnukly ösdürmäge gönükdirilen milli strategiýalaryň hem-de halkara maksatnamalaryň ileri tutulýan ugry bolmalydyr.

Şeýle hem foruma gatnaşyjylar döwlet we jemgyýetçilik institutlaryny pugtalandyrmakda raýat jemgyýetiniň möhüm ornuny nygtadylar. Munuň özi DÇBÖBD-de ykdysady diwersifikasiýany ekologiýa durnuklylygy bilen utgaşdyrmaga ýardam berýär.

Mundan başga-da, foruma gatnaşyjylar ilatyň ähli gatlaklarynyň bähbitlerini nazara alýan hem-de durnukly we inklýuziw ösüşe ýardam berýän toplumlaýyn ösüş strategiýalaryny işläp taýýarlamakda döwlet düzümleriniň, hususy pudagyň hem-de raýat jemgyýetiniň arasyndaky inklýuziw dialogyň ähmiýetini bellediler.

Forumyň dowamynda raýat jemgyýetiniň döwlet hem-de halkara guramalar tarapyndan goldanylmagynyň Hereketleriň Awaza maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň möhüm şertleriniň biri bolup durýandygy bellenildi.

“Adamlaryň bähbitlerini göz öňünde tutýan düzümleýin özgertmeler we ekologiýa durnuklylygy” atly mejlis gymmatly tejribe alyşmak we DÇBÖBD üçin anyk maslahatlary işläp taýýarlamak babatda netijeli meýdança boldy. Mejlise gatnaşyjylar kabul edilen çemeleşmeleriň we öňe sürlen pikirleriň Hereketleriň Awaza maksatnamasyny durmuşa geçirmäge goşant boljakdygyna hem-de deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletlere has abadan geljegi gurmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdiler.

Şu gün forum öz işini dowam eder.